Etymologica: Blandijn, Rozier, Therminal, ... ?
Etymologica: Blandijn, Rozier, Therminal, ... ?
Uw vaste portie mindblowing facts is terug van weggeweest: de rubriek Etymologica! De oorsprong van een onverstaanbaar Gents woord? Een begrip uit je onmiddellijke omgeving waar je nog nooit over had nagedacht? Of heb je gewoonweg een beetje honger naar wat historisch-taalkundige context over een populair woord uit een platgelezen meme? Wij spitten hun vorm en betekenis soms letterlijk uit tot op het bot.
Blandijn
Onze geliefde faculteit heeft haar naam te danken aan de bescheiden heuvel (bijna 30m hoog) waarop ze werd gepoot: de Blandijnberg. Het gerucht doet de ronde dat ene Blandinus, een Romein uit de 3de eeuw n.C., een villa op de heuvel bezat. Dank je, Blandinus, maar daarmee is het verhaaltje nog niet af. De naam Blandinus komt op zijn beurt van het Latijnse adjectief blandus wat zoveel betekent als ‘aantrekkelijk’, ‘charmant’ of ‘vleiend’. Bepaal vooral zelf of dit overeenkomt met je algemene perceptie over de huidige Blandijnbewonders. Het staat in elk geval buiten kijf dat geen andere faculteit een charmantere naam heeft dan de onze!
Rozier
Op naar de andere kant van de Boekentoren. Deze straatnaam lijkt verdacht veel op een bekende persoonsnaam. Rozier is de Franse vorm voor het oorspronkelijk Germaanse Rutger dat in zijn eerste vorm iets als Hrodgair moet geweest zijn. Hrodgair valt, zoals veel Germaanse persoonsnamen, op te delen in twee delen: hrod (‘roem’) en gair (‘speer’). Denk dus nog eens aan je Germaanse vriend Roemspeer wanneer je even de moed niet vindt om de trappen van het Plateau-Roziergebouw te trotseren.
Therminal
Thermos dat moet iets met warmte zijn, right? Goed gezien. Het studentenhuis van de UGent deed tot 1991 dienst als de oude verwarmingscentrale van de naburige universiteitsgebouwen en is een deel van het Technicum dat in de jaren 30 en later een laboratoriumcomplex was voor de voorganger van de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur. In de jaren stillekes kenden ze het begrip multifunctionaliteit al en werden de installaties tegelijkertijd gebruikt om studenten praktijklessen te geven over machines, elektriciteit en meer vakken waar een Blandino van zou huiveren. Veel bewaarde gigantische machines en zalen (zoals de Turbinezaal) moeten ons herinneren aan warmere tijden.
De Brug
Sommigen gaan eraan voorbij, anderen zien er de brug in bij de Vooruit. De naam van het meest geliefde studentenrestaurant in Gent – en stiekem ook wel ver daarbuiten
– is niet meer of niet minder dan een afkorting voor Begunstigers van de RijksUniversiteit
Gent. Allemachtig, Rijksuniversiteit Gent, waar is die vergane glorie, hoor ik
je al denken? Dat was de naam van onze Alma Mater tot in 1991; de afkorting RUG
deed zelfs nog hardnekkig voort tot 2003. Voel jezelf voortaan het hongerige Afrikaantje
in een infomercial wanneer er nog eens wat spaghetti wordt begunstigd.
Overpoort
Ah, de Overpoort. Ik watertand al van al die knapperige frituur- en kotsgeuren. Maar misschien zal je ook lekkerbekken als je nog niet zou weten waarom de
Overpoort de Overpoort heet. Middeleeuws Gent was opgedeeld door middel
van een aantal (versterkte) omwallingen en toegangspoorten. De Overpoort was
de zuidelijke toegangspoort en werd ook de Sint-Pieterspoort of de Heuvelpoort
genoemd. Hoe nice zou het zijn als Gent nog even groot was en je vanuit het zuiden
de Toverpoort recht in of uit kon tuimelen via een gigantische toegangspoort?
Citadelpark
Men zegt weleens dat er ’s avonds vreemde mannelijke, antieke exemplaren rondlopen, maar overdag is er tussen de bosjes een andere antiquiteit te zien: een stenen poort met een grote leeuw en een enge Latijnse spreuk. Het Citadelpark herbergde, jawel, een heuse citadel (afgeleid van het Italiaanse citadella of ‘stadje’ en dus ‘versterkte binnenstad’). Na Napoleons nederlaag en voor het koninkrijk België ontstond, werd opdracht gegeven om een versterking te bouwen tegen Frankrijk. De eerste steen werd gelegd in 1819. Al snel werd de versterking redelijk nutteloos en in 1870 werd de citadel officieel van zijn functie ontheven en afgebroken. Nu moeten we de toenmalige gemeenteraad danken voor de (hevig bediscussieerde) keuze om het in een park om te toveren.
Over de auteur
Scriptor 17-18. Verwende mocro, verslaafd aan het nieuws, de fiets en Gent.